پهنه بندی خطر زمین لغزش در بخش غربی حوضه آبریز سرندچای

چکیده ایران با توپوگرافی عمدتا کوهستانی ، شرایط زمین ساختی و لرزه خیزی زیاد ،شرایط متنوع زمین- شناسی و اقلیمی ، عمده شرایط طبیعی را برای ایجاد طیف وسیعی از زمین لغزش ها دارا است . زمین لغزش در ایران به عنوان یک مخاطره طبیعی ، سالیانه خسارات جانی و مالی فراوانی را به همراه دارد . شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش های موجود در یک حوضه و پهنه بندی خطر آن یکی از ابزارهای اساسی جهت دستیابی به راهکارهای کنترل این پدیده و انتخاب مناسب ترین و کاربردی ترین گزینه موثر می باشد. حوضه سرند چای در استان آذربایجان شرقی و در ناحیه غربی شهرستان هریس واقع شده و یکی از حوضه های فرعی تلخه رود (آجی چای ) به شمار می آید . محدوده مورد مطالعه در بین مختصات جغرافیایی ?14 ?31 ?46 الی?12 ?37 ?46 طول های شرقی و?45 ?13?38 الی?21 ?22 ?38 عرض های شمالی قرار گرفته است.محدوده مورد مطالعه به وسعت 02/ 76 کیلومتر مربع در بخش غربی سرندچای واقع واقع شده است. با توجه به اهمیت مسائل مرتبط با زمین لغزش وحرکات توده ای درسطح حوضه، هدف اصلی این پژوهش شناسایی عوامل موثر در وقوع زمین لغزش و شناسایی و پهنه بندی نواحی مستعد زمین لغزش در ناحیه مورد مطالعه است. از فاکتورهای موثر در وقوع زمین لغزش عوامل شیب ، جهت شیب، طبقات ارتفاعی، بارش،کاربری اراضی ، لیتولوژی ،فاصله از آبراهه ، فاصله از گسل انتخاب شدند. با استفاده از نقشه های زمین شناسی، توپوگرافی و تصاویر ماهواره ای در قالب سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis)، مکان های لغزشی روی نقشه ثبت شد و نقشه های تحقیق به صورت رقومی و لایه بندی درآمد و برای تجزیه و تحلیل داده های به دست آمده از مدل lnrf به عنوان ابزار مفهومی تحقیق استفاده شده است. و درخاتمه با وزن دادن به به عوامل موثر و جمع جبری آنها نقشه ی پهنه بندی خطر زمین لغزش با همپوشانی نمودن لایه های مختلف در3 کلاس بر مبنای درجات مختلف (کم ، متوسط، زیاد ) تهیه شد. پهنه بندی زمین لغزش در حوضه نشان داد که پهنه با خطر زیاد ، بیشترین مساحت محدوده را (76/59 درصد) به خود اختصاص داده است که این پهنه از نظر توزیع جغرافیایی عمدتا در شمال و شمال غرب حوضه مورد پژوهش واقع شده است و پراکنش زمین لغزش با عامل جهت شیب در ارتباط است، به قسمی که بیشتر زمین لغزش- ها در جهت های جنوب ، جنوب شرق و شرق حوضه روی داده است.